აპანი, 2020 წელი

***
ადამიანს ყველაფერი აროდეს ეცოდინება. ტოტალიტარული რეჟიმების პროპაგანდა კი ცდილობს არცოდნის მოცემული ვაკუუმის საკუთარი დამპალი და მზამზარეული “ცოდნით” შევსებას.

***
დიდი სიყვარულის გარეშე დიდი ხელოვანი ვერ გახდები.

***
სიყვარულით, სიკეთითა და სულიერი პრინციპებით ცხოვრება წუთისოფლის გამოვლინებათა ეკალ-ბარდში ღმერთკაცობრივი მოწამეობაა.

***
ისეთი დრო დადგა, რომ ადამიანები ცხოვრებისეული ოცნებების ასრულებას უფრო ადვილად ახერხებენ, ვიდრე ნამდვილი სიყვარულით ცხოვრებას.

***
ეროვნული განწყობა კონსტრუქციულ და პრინციპულ დამოკიდებულებას უნდა ეფუძნებოდეს.

***
ვუზიარებთ რა სხვას საკუთარ თავს, ამით ყველაზე უკეთ ვპოულობთ და ვსწავლობთ ჩვენ თავს. და რამდენჯერაც პირიქით მოვიქცევით, იმდენჯერ დავკარგავთ თავს.

***
სიბრძნესთან შეუღლებულ მეცნიერებას თუ შეუძლია მიაღწიოს აღმშენებლობითი კეთილგონიერების სიმაღლეებს.

***
გამოსავალი მისკენ შეუქცევადი სვლაცაა.

***
სიყვარული-მარადიული სიცოცხლის გასაღები.

***
დასავლური ცივილიზაცია დესპოტიზმის დაძლევაა და ყოველთვის, როდესაც მისი ეს მისწრაფება მარცხს განიცდის, დასავლეთი წარსულის ტყვე ხდება.

***
ასაკი იმსახურებს პატივისცემას, მაგრამ ჭკუა-უფრო.

***
მცოდნე მშვიდობითაა ძლიერი.

***
მცოდნე არ ძალადობს, რადგან მისი ძალა ძალადობისაგან განსხვავდება და იგი მშვიდობაზეა დამყარებული.

***
შინაგანი სიბრმავე ძალადობისკენ უბიძგებს ადამიანს.

***
ცოდნის სიძლიერე მშვიდობაშია.

***
მცოდნის ძალა მშვიდობაშია.

***
მცოდნის ძალა მშვიდობაა.

***
ცოდნამ რომ პარადიგმა შეცვალოს, პროაქტიური უნდა იყოს.

***
პოლიტიკა ადამიანების შინაგან სამყაროთა ერთმანეთთან შეხვედრის ფორმაა.

***
უხერხულში რომ არ ჩავარდე, უნდა ეცადო, რომ შეძლებისდაგვარად ყველას და ყოველთვის მოხერხებულად და გასაგებად გააგებინო ვითარება.

ღვინობისთვე, 1998 წელი

* * *

მუდმივად სიკეთის ქმნა გოლგოთის გზაზე სიარულსაც მოითხოვს.

* * *

სიმართლეს თუ სიმყრალეს უწოდებენ, მაშინ რა უნდა იყოს სიცრუეზე უარესი?

* * *

მძიმეა დამარცხების შეცნობა, მაგრამ უფრო ამამაღლებელია, როცა მას დამშვიდებული სულით ეგებები. ეს კი საკუთრივ ერთგვარი გამარჯვებაა.

* * *

ზოგჯერ ფიქრმა შეიძლება უფრო დიდი სამსახური გაუწიოს კაცს, ვიდრე საქმემ.

* * *

ადამიანი, ეროვნული პრინციპები რომ გაატარო, მყინვარწვერივით მაღალი და თერგივით მოძრავი, შეუჩერებელი უნდა იყო.

* * *

ფარისევლობით ორმაგ ჯოჯოხეთს იმკვიდრებენ: ერთს აქ, წუთისოფელში და აქედან გამომდინარე, მეორეს-მუდმივ გეენიაში.

* * *

ჟამთადენაში ბუმბერაზები პირამიდებივით მაღლა დგანან.

* * *

ადამიანში არსებული სიკეთისა და ბოროტების თესლი მისივე გამოცდისთვისაა.

* * *

ბანალურ ადამიანობამდე ჩამოქვეითებული გენიოსი ჩვეულებრივ მოკვდავად ქცევის საშიშროების წინაშე იყენებს თავს.

* * *

დიდი ადამიანის ბუმბერაზობა გონებადაბნელებულებს კოლოსივით უნათებს გზას. ეს წარმოადგენს რჩეულთა ცხოვრებისეულ მისიას.

* * *

გენიალური ადამიანებისათვის გენიალური ნაწარმოებების ქმნა ცხოვრებისეულ ნორმას წარმოადგენს.

* * *

შემოქმედი მარტო აჩენს თავის ნაწარმოებს, მაგრამ ხელოვანის ნაშიერი ხალხის კუთვნილება ხდება.

* * *

საოცარია განგება, რომლისთვისაც გენიალური სულის ამ ქვეყნად მოვლინებას გეოგრაფიული და სოციალური შეზღუდვა არ გააჩნია.

* * *

მწერლისა და საერთოდ, ხელოვანის ცხოვრებისეული მისია ისაა, ირგვლივმყოფი გარემო უკეთ გაარკვიოს პირად არსში, რათა კაცობრიობას გაუმრავლდეს საკუთარი თავის შეცნობის შესაძლებლობა.

* * *

ეკლიანია გენიოსთა ხვედრი, რადგან მთელი ცხოვრება სამმაგ ტანჯვა-ვაებას განიცდიან: პასუხისმგებლობით აკვირდებიან უმართებულო გზით მავალ კაცობრიობას, ადამიანებს სიცოცხლის შარას უნათებენ და სრულყოფენ მათ სულს, ბოლოს კი ჯვარს ეცმიან, რათა ხელახლა აღდგნენ.

* * *

ერისათვის უმაღლესი სასჯელის ზომა მისი ისტორიული ასპარეზიდან გაქრობაა. კონსტანტინე გამსახურდიასი არ იყოს, ერის დეგრადაცია მაშინ იწყება, როცა იგი რაღაც თითო-ოროლა თვისებას ფანტასტიკურად ადიდებს, როცა პირველად რაცხს თავს სხვა ერებს შორის მიუხედავად იმისა, თუ როგორია იგი.

ყოველივე ეს უაზრო ამპარტავნებაში გადადის, რასაც არ მოაქვს სიკეთე. ვაი ეთქმის ასეთ ერს და მაშინ არსებობის შეწყვეტის ღირსიცაა იგი, თუკი არ მიხვდა და არ მოინანია თავისი ცოდვილი მდგომარეობა.

* * *

დიდ ადამიანებს თავიანთი სიდიადე შეუვალობაშიც ეტყობათ.

* * *

ხშირად ბუნება წარმართულ თემსა ჰგავს: ხან დედასავით მოგიალერსებს და ხან ლომივით მძვინვარებს.

* * *

სასურველია ადამიანის როგორც ფიზიკური, ასევე სულიერი ახალგაზრდობა, მაგრამ რადგანაც ხორციელი სიჭაბუკე სიცოცხლის ოდენ გარკვეულ და წარმავალ მონაკვეთს წარმოადგენს, უფრო მთავარი მაინც სულიერი ყვავილობა გამოდის.

ჯანმრთელი შინაგანი სამყარო ჯანსაღ სხეულზე უპირატესია. თუ ადამიანი ფიზიკურადაა ძლიერი, მაგრამ სულიერად ნაკლოვანი, მისგან ნაკლებ სიკეთეს მივიღებთ. მაგრამ თუ შევაბრუნებთ მოცემულ ვითარებას, შედეგად განუწყვეტელი წინსვლა გვექნება. სწორედ, რომ სულიერად განვითარებულ პიროვნებებისაგანაა შექმნილი ყველა ის ღირებულება, რომელიც დღესაც ასულდგმულებენ კაცობრიობის კულტურულ სიცოცხლეს.

* * *

ზოგჯერ ისეთი რამეც შეიძლება იწერებოდეს, რომ თუ ყოველ ასო-ბგერასაც კი არ ჩასვწდი, ვერ გაიაზრებ ნათქვამის სიდიადეს.

* * *

გენიოსი მაინც დედასა ჰგავს: მთელი თავისი ცხოვრება უკვდავ ქმნილებებს აჩენს.

* * *

უბედურებაა, როცა მამათა თაობა გმოძღვრავს და რჩევას იძლევა, მაგრამ საქმედ არ გარდაქმნის დარიგებებს. მომავალი თაობისათვის ამან შეიძლება უარყოფითი გავლენა მოახდინოს და დაუმახინჯოს მიზანსწრაფვა.

* * *

ადამიანის შინაგანი ცხოვრებისათვის დამღუპველია, როდესაც იგი მთელი სიცოცხლე იძენს, მაგრამ არ გასცემს. ამით იგი იხშობს უკვდავყოფის შესაძლებლობას.

* * *

თუ არა გამოსავლის ძიება, განა გაუბედურებულ ხალხს იმის განცხადება შველის, რასაც თავადაც კარგად ხედავს და გრძნობს?

* * *

რომელ ეპოქასაც არ უნდა ეკუთვნოდნენ, გენიოსი გენიოსს თავის თანამედროვედ მიიჩნევს და გრძნობს.

ენკენისთვე, 1998 წელი

* * *

უმეტეს წილად საინტერესო ის კი არ არის, რაც უკვე ამოხსნილია და ცნობილი, არამედ ის, რაც ჯერ კიდევ ჩაუწვდომელია.

* * *

ყოველივე ცალმხრივი, არასრულყოფილი სიცარიელის მშობელია და სიცარიელე კი უსაფუძვლოა, არამდგრადი.

* * *

ნიჭის უფანტაზიო მდინარება სულიერ სიღატაკეზე, ან მის დაღლაზე მიანიშნებს.

* * *

მოწიწებით ვიხრი ქედს იმ მესიტყვეთა წინაშე, ვინაც უდიდესი ამაგი დასდო ხალხური ზეპირსიტყვიერების გამდიდრებას, მაგრამ ვინაობის გარეშე გაქრნენ ადამიანთა მეხსიერებიდან.

* * *

ბრძენს თავმდაბლობა და ცხოვრების სისადავე შვენის.

* * *

ყოველ დღე იმ აზრით უნდა დგებოდე, რომ წინ ბევრი საკეთებელი (სი-კეთ-ე) გელოდება, ხოლო ყოველ ღამით, დიდი ილია მართლის არ იყოს, თავს ეკითხებოდე:

“აბა, დღეს მე ვის რა ვარგე”

* * *

ამა თუ იმ ნაწარმოების საუკეთესო კრიტიკა მისივე გააზრებული წაკითხვაა.

* * *

ხელოვანის უკვდავებას მის შედევრებში არსებული დედააზრის წუთისოფლისადმი შეგუება კი არა, თვითონ ცხოვრების მარადიული შემოქმედებისადმი დაყოლა განაპირობებს.

* * *

სიმართლე ისევე, როგორც სამართლიანობა, მათთვისაა უსიამოვნო, ვინც ოდენ საკუთარი სურვილების განხორციელებას მიელტვის. ზნეობრივი ადამიანი ძნელია დაეთანხმო იმას, თითქოს მიზანი ამართლებდეს საშუალებას, რადგანაც მხოლოდ საშუალებაა მიზნის საფუძველი. ასევე, კაცობრიობის თავგადასავალი ისეთ შემთხვევებსაც იცნობს, როდესაც მიზანი და საშუალება ერთმანეთსაც იყო დაპირისპირებული.

* * *

ხელოვანის ნაწარმოებები ნიღაბსაც წარმოადგენენ და ნამდვილ სახესაც.

* * *

ჩვეულებრივმა მოკვდავებმა იშვიათად თუ უწყიან, რაოდენ დიდი ბავშვია გენიოსი. მის სულსა და გულს შეუბღალავი მიამიტობა ჰკვებავს. ამადაც, ეს ბუმბერაზები ისევე მოგვაგონებენ ხანშიშესული ადამიანის სიბრძნის მატარებელ ბავშვებს, როგორც ბალღური სილაღით გულმოცემულ ბერიკაცებს.
* * *

ბევრი რამე შეიძლება ახდენდეს ჩვენზე გავლენას, მაგრამ მხოლოდ ერთადერთმა რამემ შეგვცვალოს.

* * *

ცხოვრებისეული წინააღმდეგობები გამოსაცდელებია წუთისოფელში.

* * *

ძნელია ჩვეულებრივი ადამიანი მისწვდეს იმას, რასაც ბუმბერაზები მთელი თავისი ცხოვრება მიელტვიან, ავითარებენ და სრულყოფენ.

* * *

ტრაგედიაა, როცა ადამიანს ინტელიგენტი ჰქვია, სინამდვილეში კი საპირისპიროს სჩადის. აქ ინტელიგენტობა არაფერ შუაშია-იგი მხოლოდ ნიღაბია.

* * *

გამაღალფარდოვნების მიზნით ხშირად ადამიანები საკუთარ ცხოვრებას ირთულებენ; და ეს მაშინ, როცა საბოლოოდ სისადავის მონატრებულნი ხდებიან.

* * *

იდეის გარეშე შექმნილი საქმე უსაფუძვლო და ლიბოდათხრილ კოშკს მიაგავს.

* * *

მარადიულობის მკვიდრთათვის წლოვანებას ნაკლები მნიშვნელობა გააჩნია, რადგან დაბადებიდანვე მოსდგამთ სიდიადის ნიჭი.

* * *

ჭეშმარიტი ბედნიერება ჭეშმარიტებისკენ მუდმივ სვლაში მდგომარეობს, რომლამდე მისვლაც ეკლიან გზაზე გადის.

* * *

გენიოსების შემოქმედება საკუთარი ორიგინალურობით  გადამუშავებულ განსხვავებულ აზროვნებათა კონას უფრო წარმოადგენს.

* * *

დღეს ბალზაკი და გოგოლი ცოცხლები რომ ყოფილიყვნენ, არა მგონია “შაგრენის ტყავზე”, “რევიზორზე” და “მკვდარ სულებზე” ნაკლები სატირული ნაწარმოებების შექმნა გაძნელებოდათ.

* * *

ერი, სადაც ყველას მეფობა სწადია, გოგსა და მაგოგს ემსგავსება.

მკათათვისა, 1998 წელი

* * *

ბნელი, დემონური და სისხლმისმსმელი ეპოქის წინააღმდეგ ჩადენილ გმირობას მისი უშველებელი მორევიდან შეუბღალავი სახელით ამოსვლა წარმოადგენს.

* * *

ნაწარმოებს, რომელიც  ვერ სცილდება თავისი დროის საზღვრებს, დიდი ხნის  სიცოცხლე არ უწერია.

* * *

ყოველი დიდი პიროვნება ამ ქვეყნად ან სატანური ცუდმედიდურობის, ან კიდევ ღვთაებრივი ბრწყინვალების მატარებელია.

* * *

გარეგნულ იერ-სახეს არ აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა, თუკი მას შინაგანი მშვენიერება და ბრწყინვალება არ შეეწყო.

* * *

როცა ძლიერი ერი იმორჩილებს ერთ დროს დიდი კულტურისა და სახელის მქონე, მაგრამ თანამედროვეობაში დასუსტებულ ერს, იგი თავის ჰეგემონიას ვერ განახორციელებს, უკეთუ თვითონ არაა ცხოვრების სხვა და სხვა სფეროში რაიმე ღირებულების მქონე.

* * *

სწორედ, ქვეყნის ოთხივე მხარის სულიერ მიღწევათა შერწყმის შედეგია უდიდესი ქმნილებანი კაცობრიობის ისტორიაში.

* * *

ადამიანის მტერი თავგზააბნეულობაა, ვინაიდან ჭეშმარიტებისკენ სავალ გზას სცილდება იგი.

* * *

ხშირად გარეგან სილამაზეს შინაგანი მშვენიერება დაუჩაგრავს, რაც კატასტროფად უბრუნდება ადამიანის შინაგან ყოფიერებას. ასეთებს დრო მალე წარხვეტავს. ესაა ადამიანთა ის კატეგორია, რომელნიც არ იღვწიან მნიშვნელოვანი ღირებულების შესაქმნელად, რომელიც უზრუნველყოფს კიდეც ყველაზე მთავარს-მარადიულ სახელს. უვიცობა და საშინელებაა ამგვარი ცხოვრება.

* * *

გააჩნია, როგორ დიდკაცობას აღწევს ადამიანი.

* * *

სასურველია, საქმე ისე წარიმართოს, რომ ბოლოს სანანებელი არ გახდეს.

* * *

გენიოსები დიდ საქმეთ იმდენად იოლად ერევიან, რომ ჩვეულებრივ ადამიანს ხშირად ამის წარმოდგენაც კი არ ძალუძს. გენიალურ ჩვეულებრიობას შეჩვეულს შედეგად უჭირს გაერკვეს ბანალური ყოფიერების ნიუანსებში, რადგანაც ისინი დიდკაცისათვის ძნელად მოსახელთებელნი ხდებიან.

* * *

როცა ახლადშექმნილი შედევრის აზრი, იდეა გადასწორებისთანავე მოსწყდება ორიგინალობის წიაღს, არაბუნებრივი ხდება ჭეშმარიტი მკითხველისათვის, ხოლო არადამაკმაყოფილებელი-ავტორისათვის.

* * *

პირველსაწყისს-ეს კაცობრიობის დასაბამი იქნება, თუ პირველადი დიდი ცივილიზაციები-მუდამჟამს უზარმაზარი ზეგავლენა მოუხდენია გენიოსებზე. ადამიანის სულიერი და გონიერი განვითარების ეს მნიშვნელოვანი დედაბოძი იმდენად საგრძნობია მათი შემოქმედების უსასრულო სამყაროში, რომ იქ მოხვედრისთანავე დიდი, თუ პატარა აღტაცებული ხდება და ერთგვარ ნირვანას ეძლევა კიდეც.

* * *

ასეა მუდამ: თუ რაიმე ღირსსახსოვარი შეჰქმენი სიყმაწვილეში, სიბერის ჟამს მისთვის თვალის გადავლება წარსულისადმი მონატრებას აღძრავს.

* * *

ხელოვანი ის მსახიობი და ფსიქოლოგია, რომელსაც შეუძლია სხვა ადამიანის ბუნებას ჩასწვდეს და გაითავისოს. ამაში მას უზარმაზარი ფანტაზიაც უწყობს ხელს.

* * *

გენიოსი მუდამ ითხოვს ძალას ღვთისგან, რათა საკუთარი სულის სასწორზე მოძალებული დემონიურობა ზეციური სიწმინდით გადასწონოს. საწინააღმდეგო შემთხვევაში, თავის უხილავ, მაგრამ შეგრძნებად სულს იგი ჯოჯოხეთად ლანდავს.

* * *

საქართველო ღმერთის მიერ შექმნილი სამოთხეა, ხოლო მისი მოსახლეობა კი უძველესი დროიდანაა ამ ედემის ადამიც, ევაც და მისი მცველი ქერუბიმიც, თავისი ელვარე ხმლით ხელში.

* * *

ის ადამიანი, რომელიც თანამედროვეობას გაუსწრებს, ვეღარ დაეტევა მოცემული დროის არტახებში. მისი სული ერთგვარ მოუსვენრობას განიცდის და ცდილობს მარადიული თავშესაფრის პოვნას. იგი მუდამჟამს სულიერი სავანის მაძიებელი ხდება და შეძლებისამებრ არაფერს იშურებს ჭეშმარიტების საუფლოსკენ გზის გასაკვლევად.

* * *

დასაწყისში “სუსტი” შემოქმედისათვის მის ნაწარმოებებისადმი კრიტიკული დამოკიდებულებაა ერთადერთი უებარი საშუალება, რათა მან შეამჩნიოს თავისი შეცდომები და მათზე დაყრდნობით დაადგეს დახვეწის გზას. მისთვის ქება დამღუპველია, რადგან საბოლოოდ ასეთი შემოქმედისაგან შეიძლება მივიღოთ ყოველივე საკუთარის გამზვიადებელი კლოუნი. მხოლოდ კრიტიკის ქარცეცხლში გამობრძმედილი ხელოვანი აღწევს მწვერვალებს.

თიბათვე, 1998 წელი

* * *
ხელოვანი მაშინაა დიდი, როდესაც თავის ნამოქმედარს ორაზროვნების იერსაც შთაბერავს.
* * *
ესა თუ ის სიტყვა მარადიულია, თუ უშუალოდ გულიდან მომდინარეობს. სხვა შემთხვევაში იგი წაიშლება დროთა ქარიშხლებისაგან.
* * *
სული შემოქმედებას ერთი რამით ძალიან ჰგავს-თავისთავად უკვდავია, ხოლო პოიეზისი კი მარადიულია მაშინ, როცა მას მარადიული პიროვნება ქმნის. შემოქმედებაში შეიძლება ამ პიროვნებამ მთელი თავისი გული ჩადოს და სულის სარკედ აქციოს. მხოლოდ და მხოლოდ მის არსში ჩაწვდომაა აუცილებელი, რომ ადამიანს თვალწინ გადაეშალოს მარადიული პიროვნების შინაგანი სამყაროს საიდუმლო.
* * *
ადამიანები, რომლებიც არ იცნობენ მწერლის, შემოქმედის ფსიქოლოგიას, ძირეულად ვერ ჩასწვდებიან მის ქმნილებებს. მხოლოდ და მხოლოდ მათთვის მოსაწონ და გულის სანუკვარ გრძნობებს შეხამებულ მხარეებს მიაქცევენ განსაკუთრებულ ყურადღებას. აი, ასეთი უძირო ზღვაა მწერალი და ამიტომაცაა იგი დიდი და უკვდავი, ბოლომდე აზრჩაუწვდომელი ქმნილებების, შედევრების ავტორი.

* * *
გამოზომილ დროზე უფრო ორგანიზებული არაფერია, თუკი მასში ღვთის მადლითცხებული ხელის ნაკვალევიც სჩანს.

* * *

დიდი ხელოვანი მის მიერ არჩეული გზის იმდენად ერთგულია, რომ დასაწყისიდანვე სწავლობს ამ სავალის ენას. საბოლოოდ, სხვაგვარი მეტყველება მისთვის შეუძლებელი ხდება.

* * *
ჭეშმარიტად და საბოლოოდაც ბედნიერია ის ადამიანი, რომელსაც უყვარს მის მიერ არჩეული გზა და სიცოცხლის ბოლომდე მიჰყვება მას ფიქრშეუცვლელად.

* * *
უმეტესად ადამიანები იმაზე მეტს საუბრობენ და ფიქრობენ უფრო მეტს, რაც მათ არ გააჩნიათ.

* * *
დიდ მოთმინებასა და ძალას მოითხოვს ბრძოლა, მაგრამ კიდევ უფრო მეტ სიმამაცეს საჭიროებს ხელოვნება.

* * *
რაც უფრო ხორციელდება ადამიანის ოცნება და უახლოვდება მიზანს, მით უფრო უსახური გახდება მისი ცხოვრება, თუკი ერთ თვალსაწიერს მეორე არ დაამატა.

* * *
ზუსტადაც, რომ ორჯერ დაბადებული ადამიანია დიდი, რადგანაც ხელახალი შობა მარადიულობისკენ მიმართული ერთგვარი საწყისია.

ტირისკონი. 2007

* * *
ყველგან უყვართ, მაგრამ არსად ისე, როგორც საქართველოში.

* * *
ბავშვური ბუნებისათვის სიკვდილი უცხოა.

* * *
ხელოვანი იმითაც განსხვავდება ხელოსანისაგან, რომ მისი ოსტატობა სულიერი სიღრმითაა გაჯერებული.

* * *
სიბრძნის სიყვარულს ცხოვრებისეული გამოცდილება აღვინებს.

* * *
მახვილი სივრცეთა გასაღებია.

* * *
დიდ პოეტებს ნიკაპიც გამოკვეთილი აქვთ.

* * *

გულითადი ადამიანის სამზარეულოში მუდამ თბილა.

* * *

ღმერთს ვერ დაიტევ-გაგიჟდები, გაიჭყლიტები. ადამიანს გადაშეუწერელის შეუძლებელი აღქმა კი არ სრულყოფს, არამედ არსებობაში საკუთარი ადგილისა და საკეთებლის პოვნა-განხორციელება.

* * *

თევზი-აფროდიტე
კირჩხიბი-არტემიდე

* * *
სალამ-ქალამი წმინდათა წმინდაა.

* * *
კაცმა ის და მაშინ უნდა წეროს, რაც და როცა ღირს ფურცელზე გადასატანად.

* * *
სიყვარულს იმაზე მეტი სახელი გააჩნია, ვიდრე შეიძლება გამოითქვას.

* * *
მოზომილი პირდაპირობა მოზომილ მორიდებასაც ნიშნავს.

* * *
ვისაც დიდი შინაგანი ძვრები და სულიერი ტკივილები არ გადაულახავს, არც უცხოვრია.

* * *
წყლის გემო-გამჭვირვალე

* * *
სწორფერისადმი სიყვარული მაშინაა ღრმა და მტკიცე, ოდეს ზოგადად ქალისა და საერთოდ, ქალურობის სიყვარულს ეფუძნება.

* * *
სიმართლე სიბრძნეა.

* * *
ადამიანის ცხოვრება რისი სიმბოლოა? აქედან გამომდინარე, რა აზრი უნდა მიეცეს და რომელია მათ შორის უკეთესი სახე?

* * *
დიალოგსა და კრიტიკაში მზიურდება ადამიანის გონება.

* * *
ჰომერული სიცილი სოკრატესეული ირონიის უზენაესი გამოვლინებაა.

* * *
ვინც ნამდვილად ცხოვრობს, ის აუცილებლად დაუბრუნდება ღმერთს.